Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) 36 No’lu Yurtdışı Muhtelif Ticaret Meslek Komitesi Başkanı Ahmet Baran, sektöre ilişkin değerlendirmeler yaparak komite çalışmaları hakkında bilgi verdi. İlk olarak gümrüklü sahalarda yaşanan sorunları dile getiren Baran, yeni bir gümrük sahası inşa edilmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Baran, “donanımlı yeni bir gümrük sahasının kurulması hem Mersin Gümrük Müdürlüğü’nün iş yükünü azaltacak hem de mevcut hizmet binasında fiziki alan anlamında yaşanan eksikliklerin önüne geçilmesini sağlayacaktır. Herkes için büyük verim ve refah yakalanacaktır” değerlendirmesini yaptı. Gerek denizyolu gerekse kara yolu ile yapılan dış ticarette çok çeşitli sorunlar yaşadıklarına dikkat çeken Baran, şöyle konuştu:
“Mersin büyük bir ticaret hacmi ve potansiyele sahip. Oysa dış ticaret işlemlerinin yürütüldüğü, Mersin Gümrük Müdürlüğü’nün kullanımında olan Mersin Liman İşletmesi (MIP) sahası, alanının sınırlı olması ve bulunduğu konum itibariyle genişletilebilecek bir alana da sahip olmaması sebebiyle ihtiyaca cevap vermekte yetersiz kalıyor. Bu da çeşitli sorunları beraberinde getiriyor.”
“TIR parkları yetersiz”
Yurtdışı ticarette kara kapılarından çıkış yapacak olan ihracat işlemlerinde de sıkıntılar yaşandığını anlatan Ahmet Baran, ihraç yüklerinde gümrükleme işlemelerinin Mersin Tarsus yolu (Kazanlı Mevkii) üzerinde gümrüklü saha hizmeti veren Emre TIR Parkı’nda gerçekleştirildiğini bildirdi. Bu parkın konum olarak Mersin Gümrük Müdürlüğü’ne uzak bir noktada olduğunu anlatan Baran, “Yaklaşık 30 kilometre uzakta yer alması nedeniyle TIR parkının sahip olduğu fiziki alan, donanım ve teknolojik alt yapı, özellikle yaş meyve sebze ihracatının başladığı ihracat sezonu olarak adlandırılan dönemde ihtiyaca cevap veremiyor” dedi. Bunun yanı sıra uzak olmasının hem zaman kayıplarını hem de maddi kayıpları beraberinde getirdiğine dikkat çeken Baran, yaşananları şöyle özetledi:
“İhracatçı, gümrük müşavirliği temsilcileri gibi mükellefler tescil ya da benzeri bir işlem için 30 kilometrelik yolu kat edip müdürlüğe gidip gelmek durumunda kalıyor. Ayrıca tutanak, ihracat beyannamesi, transit refakat belgesi gibi belgelerin bu TIR parkına ulaştırılması da zaman alıyor. Gün içerisinde birden çok tekrarlanan gidiş gelişler sebebiyle zaman kaybının yanında ilave maliyetler de oluşuyor. Mesafenin uzun olması ve yoğun trafik sebebiyle, mesai saatleri içerisinde bitirilebilecek ihracat işlemleri, mesaili olarak gerçekleştirilebiliyor. Bu da ayrı bir sıkıntı olarak karşımıza çıkıyor.”
“Teknik araçlar da yeterli gelmiyor”
Gümrükten uzak alanlarda işlem yapılması nedeniyle yaşanan sıkıntıların bunlarla sınırlı olmadığını kaydeden Ahmet Baran, ihracat eşyalarının kırmızı hattan işlem görmesinin ya da tam tespitinin yapılmasının gerekli olduğu durumlarda, eşyayı indirecek ve yükleyecek insan gücünün olmamasının da sorun yaşattığını anlattı. Forklift gibi teknik altyapının güçlü olmaması nedeniyle iş ve işlemlerin sağlıklı yürütülemediğine de değinen Baran, bu durumun gümrük gözetimi açısından da olumsuz sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti.
Bu sorunların günümüzde yaşandığını ve gelecekteki ticaret artışları da göz önünde bulundurulduğunda sorunun daha da büyüyeceğinin düşünülmesi gerektiğini ifade eden Baran şunları söyledi:
“Mersin’den gerek halihazırda gerçekleştirilen ihracat işlemlerinde yukarıda belirtilen problemlerin önüne geçmek, gerekse artan ihracat hacmi sebebiyle ileride yaşanılması muhtemel daha büyük problemlerle karşılaşmamak amacıyla; fiziki alan itibariyle yeterli sayıda aracın giriş-çıkış ve manevra yapabileceği, şoförlerin konaklayabileceği,ayrıca yükleme ve boşaltma işlemlerinin gerçekleştirilebileceği daha büyük alana sahip bir alanda,yeni bir gümrüklü sahanın kurulması ötelenemeyecek bir gereklilik haline gelmiştir.”
“Kapsamlı bir yapı düşünülmeli”
Yeni gümrük binasının tüm ihtiyaçları karşılayacak kapsamda planlanması gerektiğini dile getiren Ahmet Baran, bu konudaki beklentilerini ise şöyle anlattı:
“Bahsi geçen sahada uluslararası standartlara sahip 1 – 2 adet TIR kantarının, yükleme ve boşaltma işlemlerinde yer alacak teçhizat ve insan kaynağı olmalı. Araç ve gereçlerin tam zamanlı bulundurulması gerekli. Ayrıca görev yapacak gümrük personellerinin kullanımına tahsis edilmek üzere bilgisayar, yazıcı, fiber alt yapı, kamera sistemi gibi son teknolojiyle donatılmış olması önemli. Şoförler ile doğrudan ve dolaylı temsilcilerin kullanacağı tuvalet, duş, lokanta, kafeterya gibi fiziki alanların bulunması, yaşam alanlarının olması gerekmektedir. Yapılacak işlemlerin uluslararası ticarete konu olması sebebiyle tam zamanlı güvenlik personelinin görev yapması ve alanın son teknoloji kamera sistemiyle donatılması gümrük işlemlerinin daha sağlıklı yürütülmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bahsi geçen gümrüklü sahanın kurulacağı yerin büyük bir fiziki alana sahip olması ve şehirlerarası yollara, antrepolara, soğuk hava depolarına yakın bir konumda yer alması gerekmektedir. Bu şekilde hem yakıt, mesai ücreti gibi maddi anlamda hem de zamanın ekonomik kullanımı anlamında tasarruf sağlanacaktır.”
İhracat işlemlerinin yanı sıra kara kapılarından Mersin’e gelen eşyaların ithalatının da kurulacak olan gümrüklü sahadan yapılmasının çeşitli kolaylıkları beraberinde getireceğini anlatan Baran, “Mersin Gümrük Müdürlüğü üzerindeki yük hafifleyecek ve şüphesiz limandan gerçekleştirilecek ihracat ve ithalat işlemlerinin daha hızlı, etkin ve güvenilir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlayacaktır” değerlendirmesini yaptı.
“Mersin, dış ticarette olağanüstü büyüdü”
Mevcut durumda Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü, Mersin Gümrük Müdürlüğü ve Mersin Laboratuvar Gümrük Müdürlüğü’nün aynı hizmet binasında yer aldığını hatırlatan Baran, “Binanın inşa edildiği dönemden bu yana globalleşen dünyanın bir gereği olarak Mersin dış ticarette de olağanüstü büyüme ve gelişme yaşadı. Mevcut binada mükelleflerin araçlarını park edebilecekleri bir alan dahi bulunmuyor. Yanı sıra işlemler gerçekleştirilirken beklenilebilecek bir bekleme alanı da mevcut değil. Uzun vadede mevcut hizmet binasının hali hazırda gerçekleşen işlemlerin yürütülmesinde de yetersiz kalacağı aşikardır” dedi.
Gümrük idaresinin işletici tarafından bedelsiz yapılması halinde hazineye ilave yük getirmeyeceğini de vurgulayan Baran, “Yine gümrük idaresinin ihtiyaçlarının işletici tarafından karşılanması da ihtiyaçların anında ve yerinde giderilmesi anlamında faydalı olacaktır” dedi.
