6 Mart Pazar günü Mersin’ de önemli bir toplantı yapıldı.
Önemli çünkü yıllarca kentsel rekabetin neredeyse fanatizmin kucağına sürüklendiği Adana-Mersin’ in il ve ilçe Ticaret ve Sanayi Odalarıyla borsa başkanları bir araya gelip ortaklaşa neler yapılabileceğini, hangi projelerle bölgenin ayağa kaldırılacağını tartıştı.
Yapılan etkinlik birkaç açıdan ele alınmayı gerektiriyor.
Geçmişte birbirinin ayağına basan ve rekabeti daha ileri hedeflere koşmak yerine birbirine çelme atma yöntemi olarak kullanan iki ilin şimdilik iş dünyası örgütleriyle sınırlı da olsa, birlikte hareket etme noktasına varmış olmaları çok önemli.
Bilinen fıkradır; Kamburun haline acıyan Tanrı; ‘yeterince eza gördün, artık seni ödüllendirmek istiyorum. Dile benden kamburunu düzelteyim.’ Deyince Kambur ellerini göğe açıp seslenmiş: ‘Madem iyilik yapacaksın, beni boş ver, nasılsa kambur yaşamaya alıştım, sen diğer insanları kambur et, herkes neler çektiğimi görsün.’
Adana- Mersin’ in geçmişte yaşadıkları da bu hesap…
1960’ larda Çukurova radyosunun nereye kurulacağı kavgasının neredeyse kan davasına döndüğü iki kentin yıllardır rekabeti çatışmaya çevirmede ne kadar beceri kazandığını Çukurova havalimanının yer seçimiyle başlayan süreç yeterince anlatır sanırım.
Yıllardır Adana-Mersin’ in (buna Ceyhan ve Tarsus’ u da eklemek gerekiyor) ortak hareket etmesi gerektiğini, her vesileyle dile getirir dururum. Bu bana özgü bir tez de değil. Örneğin Türkiye’ nin bölgesel kalkınma alanındaki projelerini değerlendiren, gerektiğinde kredilendiren başta Dünya Bankası olmak üzere pek çok kurum ve kuruluş ta, Adana-Mersin’ i ayrı ayrı değil, Çukurova Metropoliteni olarak tanımlarlar.
Gerçekten de bölge, artan nüfus ve yeni yerleşim alanları, sanayi tesisleri, tarım üretim merkezleriyle bugün artık tek metropolün farklı semtleri haline gelmiş durumda.
Hafta sonu bir araya gelen iş dünyası temsilcilerinin dile getirdiği sorunlar kadar önerdiği projeler de, bölgenin birlikteliğinin ortaya koyacağı dinamizmi göstermesi yanında, yılların ihmalini, bu ihmalin nelere mal olduğunu gözler önüne sermesi bakımından ibret verici derslerle dolu.
Örneğin 1 Kasım seçimleri arifesinde AK Parti adayı ve eski Ulaştırma Bakanı Elvan’ ın billboardları süsleyen Antep-Mersin hızlı tren projesi…
Adana Ticaret Odası Başkanının projeyi kararlı bir sesle dillendirip sahaya sürmesi kadar, bölgeye hayat verecek böylesi bir yatırım için “ortak lobi” oluşturulması fikri çok önemli.
Ortak lobi son yıllarda bölgenin en çok ihtiyaç duyduğu güç ve ne yazık ki, bu dinamiğin olmayışı Çukurova’ nın kan kaybının en önemli faktörlerinden biri.
Çalıştayda oda ve borsa başkanlarının dile getirdiği hayli farklı sorunlar, Çukurova’ nın zayıflığını değil zenginliğini gösteren olumlu bir gösterge olarak dikkate alınmalı diye düşünüyorum.
Ana başlıklarıyla aşağıda özetleyeceğim sorunlar önem ve yapılabilirlik kriterlerine göre gerekirse ayıklanmalı ve sıralanmalı, iki ili kapsayan “100 binlik çevre düzeni planı” da bu ortaya çıkan projeler, beklentiler ışığında bir kez daha gözden geçirilmeli.
Örneğin; Adana’ nın organize sanayi bölgesi için yer bulamama sıkıntısı olduğu anlaşılıyor ve bu inanılır gibi değil. Alt yapı yoksunluğu nedeniyle yatırım yapmak isteyen girişimci bereketli Çukurova toprakları dışında yer düşünemiyor. Oysa ovanın 10-15 km kuzeyinden başlayan dağlık bölge yıllardır geri kalmışlığın pençesinde kıvranıyor.
Gün gelir lazım olur diye toplantıda dile getirilen önerileri ana başlıklarıyla özetlemekte yarar var:
** Mersin-Gaziantep hızlı tren projesinin bir an önce hayata geçirilmesi
** OSB’ ler için yeni alanlar yaratılması ve yatırım teşviklerinin ilçe bazlı (ilçe bazlı teşvik sorunu yıllardır göz ardı edilen çok önemli bir konu. Gülnar ile Silifke’ nin konumları, avantaj ve dezavantajları, sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamaları arasında uçurum var ama ikisi de Mersin il şemsiyesi altında aynı kategoride değerlendiriliyor. Tıpkı 186.sırada yer alan Ceyhan ile 797. sıradaki Feke’ nin gelişmiş Adana sepetinde ele alınması gibi)
** Adana-Tarsus-Mersin D-400 yolunun genişletilmesi
** Bölgenin Çukurova havalimanına entegre ortak fuar ve ticaret merkezine kavuşturulması
** Yüksek katma değerli tarımsal ürün organize bölgeleri ihdası
** Mersin Çeşmeli’ de sona eren otoyolun Silifke-Taşucu’ na kadar vakit geçirmeden uzatılması
Mersin kontayner terminal limanının hayati önemi dile getirilmemiş olsa da, ana başlıklardan anlaşılacağı gibi sorunlar belli, yapılacaklar da…
Tek eksik Marmara bölgesinin tek alternatifi olan ve gelecekte Ortadoğu yeniden şekillenirken çok daha önem kazanacak olan Çukurova’ nın makus talihini tersine çevirecek ortak irade ve güçlü bir koronun ortaya çıkması…
Umarım bu kez havanda su dövülmüyordur…